Hiszpańskie Wytyczne ws. Szczepień (Spanish National Immunization Guidelines) od 2018 roku zawierają zalecenia szczepień dla osób od 65 roku życia. W celu weryfikacji, czy w opinii grupy docelowej w wieku ≥65 lat oraz pracowników opieki zdrowotnej, zalecenia te są istotne, przeprowadzono badanie ADVISE (the ADult Vaccination drIverS and barriErs study), w którym oceniano wiedzę, postawy i przekonania o szczepieniach przeciw grypie i przeciw pneumokokom. W badaniu wzięło udział ogółem 400 seniorów oraz 286 pracowników opieki zdrowotnej (185 lekarzy i 101 pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej).
Osoby od 65 roku życia (w szczególności osoby 75+ i/lub z chorobami przewlekłymi) prezentowały pozytywną postawę względem skuteczności szczepionek oraz związanych ze szczepieniami korzyści zdrowotnych, zarówno indywidualnych, jak i społecznych. Zdecydowana większość (71%) uczestników wskazała, że “zawsze się szczepi”, natomiast “nigdy się nie szczepi” około 1 / 5 (najwięcej osób w wieku 65-74 lata i/lub bez chorób przewlekłych). Głównymi czynnikami wpływającymi na decyzję o szczepieniu były zaufanie do zaleceń lekarza rodzinnego oraz obawy zwiększonego ryzyka zakażenia chorobami zakaźnymi z powodu wieku. Natomiast osoby, które nie poddają się szczepieniom postrzegają ryzyko zakażenia jako niskie (uznają się za osoby zdrowe), nie mają zaufania do ochrony jaką dają szczepienia i obawiają się wystąpienia działań niepożądanych. W badaniu zaobserwowano istotnie niższy odsetek osób zaszczepionych przeciw pneumokokom (29%) niż przeciw grypie (80%), co wskazuje na potrzebę podniesienia świadomości o szczepionkach przeciw pneumokokom oraz potencjalnych poważnych
konsekwencjach zdrowotnych zakażenia pneumokokami wśród seniorów. Biorący udział w badaniu pracownicy opieki zdrowotnej (lekarze i pielęgniarki) zdecydowanie zgodzili się, że szczepienia przeciw grypie i pneumokokom są istotne w grupie osób w wieku ≥65 lat. Główną przeszkodą w realizacji działań profilaktycznych, w tym szczepień, jest duże obciążenie pracą, a za kluczowy czynnik promocji szczepień w grupie docelowej uznano dłuższy czas trwania wizyty pacjenta.
Źródło:
Redondo Margüello, E., Trilla, A., Munguira, I. L., López-Herce, A. J., & Cotarelo Suárez, M. (2022). Knowledge, attitudes, beliefs and barriers of healthcare professionals and adults≥ 65 years about vaccine-preventable diseases in Spain: the ADult Vaccination drIverS and barriErs (ADVISE) study. Human vaccines & immunotherapeutics, 18(1), 2025007.